TRABZON CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞI'NA TRABZON
ŞİKAYETÇİLER :
1- Trabzon İli ve İlçeleri Eğitim Kültür ve Sosyal Yard.Vakfı
İnkılap Sokak No: 18/14 06650 Kızılay-ANKARA
2- Mimarlar Odası Trabzon Şubesi
Kemerkaya Mahallesi Halkevi Sokak No:37 TRABZON
3- Trabzon Sanatevi Derneği
Cumhuriyet Mahallesi Özgür Caddesi No:18 TRABZON
4- Ayasofyalılar Yard. Day. Ve Güz. Derneği
Fatih Mahallesi Ayasofya Caddesi No:41 TRABZON
5- Fatih Mahallesi Muhtarlığı
Fatih Mahallesi Çiğdem Sokak No:2 TRABZON
ZANLILAR :
1- Mazhar Yıldırımhan (Trabzon Vakıflar Bölge Müdürü)
2- Trabzon Vakıflar Bölge Müdürlüğü'nün diğer yetkilileri
SUÇ :
2863 Sayılı Yasa'nın 65. Maddesinde düzenlenen korunması gerekli taşınmaz kültür varlığı eserde izinsiz veya izne aykırı tamirat ve tadilat yapmak, kullanım değişikliği yapmak, izinsiz inşai ve fiziki müdahalede bulunmak suçları.
SUÇ TARİHİ :
Haziran 2013
KONUSU :
Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu kararı ile tescilli ve müze olarak kullanım kararı bulunan taşınmazda izinsiz tadilat ve tamirat yapan, tescilli eser niteliğindeki yapının iç kısmındaki freskleri kapatmak için asma tavan, duvarlarına korniş çakarak perde germek, tabanındaki mozaikleri halı vs. malzemelerle kapatmak suretiyle kullanımını değiştiren, tahrip eden zanlılar hakkında soruşturma başlatılarak eylemlerine uyan suçlardan dolayı haklarında ceza davası açılmasına ve cezalandırılmalarına karar verilmesi talebidir.
AÇIKLAMALAR :
1- M.S. 1250-1260 yıllarında yapılan, Geç Bizans Kiliselerinin en güzel örneklerinden Trabzon Ayasofya Kilisesi, özellikle kubbesindeki freskleri ve kubbenin altındaki mozaikleriyle günümüze ulaşan en iyi durumdaki tarihi yapılardan biri olup, Trabzon'un sembollerindendir. 1964 yılından sonra müze olarak kullanılan yapı aynı zamanda Trabzon'un tanıtımının önemli bir halkası ve turizme katkısı yönünden de kent için oldukça büyük bir öneme sahiptir.
2- Trabzon İli, Ayasofya Mah. 24 ada, 16 parsel sayılı taşınmazda bulunan Ayasofya Kilisesi, Koruma Kurulunun 04.09.1985 gün ve 1426 sayılı kararı ile "korunması gerekli taşınmaz kültür varlığı" olarak tescilli bir yapıdır. Kurulun 24.01.1986 gün ve 835 sayılı kararıyla da müze olarak kullanım kararı getirilmiştir.
3- Koruma Kurulu kararı ile tescilli, müze kullanımı getirilen yapının fonksiyonunun değiştirilerek camiye dönüştürülmesi çerçevesinde, tarihi eserde izinsiz bir takım inşai eklenti, değişiklik ve tadilat yapılmıştır. Eserin tavanındaki fresklerin kapatılması için kalın kumaştan asma bir tavan inşa edilmiş, yan bölümdeki freskleri kapatmak üzere perdeler asılmış, zemin halıyla kaplanmıştır. Yapılan bu gibi tadilat ve değişiklikler nedeniyle, taşınmaz kültür varlığı tahrip edilmiş, özgün yapısı bozulmuş, özelliğini yitirmiştir. (Ek 1- Yapılan tadilatlara ilişkin fotoğraflar)
4- 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu'nun "İzinsiz Müdahale ve Kullanma Yasağı" başlıklı 9. maddesinde; "Koruma Yüksek Kurulunun ilke kararları çerçevesinde koruma bölge kurullarınca alınan kararlara aykırı olarak, korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıkları ve koruma alanları ile sit alanlarında inşai ve fiziki müdahalede bulunulamaz, bunlar yeniden kullanıma açılamaz veya kullanımları değiştirilemez. Esaslı onarım,inşaat, tesisat, sondaj, kısmen veya tamamen yıkma, yakma, kazı veya benzeri işler inşai ve fiziki müdahale sayılır."
İmar Kanunu'nun 21. Maddesi "Bu Kanunun kapsamına giren bütün yapılar için 26 ncı maddede belirtilen istisna dışında belediye veya valiliklerden yapı ruhsatiyesi alınması mecburidir. Ruhsat alınmış yapılarda herhangi bir değişiklik yapılması da yeniden ruhsat alınmasına bağlıdır."
Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu'nun 57. Maddesi ise "Taşınmaz kültür ve tabiat varlıkları, bunların koruma alanları ve sit alanlarında, 3194 Sayılı İmar Kanunu'nun 21 inci maddesi kapsamına giren ruhsata tabi olmayan tadilat ve tamiratlar; özgün biçim ve malzemeye uygun olarak, bünyesinde koruma, uygulama ve denetim büroları kurulmuş idarelerin izin ve denetimi ile yapılır. Bunların dışında her türlü inşai ve fiziki müdahale koruma bölge kurulunun izni ile yapılır."
Aynı yasanın 65. Maddesinin (d) fıkrası ise "Bünyesinde koruma, uygulama ve denetim büroları kurulmuş idarelerden bu kanunun 57. Maddesinin altıncı ve yedinci fıkraları uyarınca izin almaksızın veya izne aykırı olarak tamirat ve tadilat yapanlar ile izinsiz inşai ve fiziki müdahale yapanlar veya yaptıranlar altı aydan üç yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılırlar."
Düzenlemelerini içermektedir.
2863 Sayılı Yasanın 65. Maddesinin (a) ve (b) fıkralarına ilişkin olarak Anayasa Mahkemesi'nin verdiği 11.04.2012 gün, 2011/18 E. Ve 2012/53 K. Sayılı iptal kararı, 13.Ekim.2012 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanmıştır. Karar, yayınlandığı tarihten 1 yıl sonra yürürlüğe girmek üzere verilmiştir. Bu nedenle iptal kararı henüz yürürlüğe girmediği gibi, 65. Maddenin (d) fıkrası hakkında Anayasa Mahkemesince iptal kararı verilmediğinin de gözetilmesi gerekmektedir.
Müze olan taşınmaz kültür varlığının yapılan tadilat, inşaat ve fiziki müdahalelerle camiye dönüştürülmesi yani kullanım değişikliği için Koruma Kurulundan, ruhsata tabi olmayan tadilat ve tamiratlar içinse Belediye bünyesinde kurulu Koruma Uygulama ve Denetim Bürosu'ndan izin alınmadığı anlaşılmıştır. Ekte sunulan haberlerden de görüleceği üzere bizzat Trabzon Vakıflar Bölge Müdürü'nün izni ve onayıyla yapılan bu izinsiz inşai ve fiziki müdahaleler nedeniyle ilgililer hakkında, suç teşkil eden bu fiillerinden dolayı idari ve cezai yaptırım uygulanması gerekmektedir. (Ek 2- Trabzon Vakıflar Bölge Müdürü'nün açıklamalarının yer aldığı haberler)
6-Sözkonusu eylemler nedeniyle ....... tarih ve ........ sayılı başvuru ile Kültür ve Turizm Bakanlığı, Vakıflar Genel Müdürlüğü, Valilik ve Büyükşehir Belediyesi'ne şikayet başvurusu yapılmış ve gerekli idari tespit ve yaptırımların uygulanması talep edilmiştir. (Ek 3- idari başvuru)
7- Korunması gerekli taşınmaz kültür varlığı olarak tescilli Ayasofya Müzesinde yapılan tadilat ve inşai müdahalelerin yukarıda yazılı yasa maddeleri gereğince suç teşkil ettiği açıktır. Bu nedenle, zanlıların eylemlerine uyan suçtan dolayı haklarında soruşturma başlatılması ve ceza davası açılmasına karar verilmesini istemek zorunlu olmuştur.
DELİLLER :
İlgili kurumlara konuyla ilgili olarak verilen şikayet dilekçeleri, zanlıların açıklamaları, yapılan tadilat ve inşai müdahalelerin fotoğrafları, anılan kurumlardan sözkonusu olaya ilişkin işlem dosyalarının celbedilmesi ve diğer tüm yasal deliller.
HUKUKSAL NEDENLER :
T.C.K., C.M.K. ve ilgili tüm mevzuat.
SONUÇ VE İSTEM :
Yukarıda kısaca sunduğumuz nedenlerle, koruma kurulu kararı ile tescilli bir yapıya izinsiz inşai ve fiziki müdahalede bulunma suçlarını işleyen zanlılar hakkında, eylemlerine uyan suçlardan dolayı ceza davası açılmasına karar verilmesini ve eylemlerine uyan suçtan dolayı yargılanarak cezalandırılmalarını saygılarımızla arz ve talep ederiz.
ŞİKAYETÇİLER
Fatih Mahallesi Muhtarlığı
Adına Muhtar Zeki Batar
Fatih Mahallesi Çiğdem Sokak No:2 TRABZON
Ayasofyalılar Yardımlaşma, Dayanışma ve Güzelleştirme
Adına Başkan Mustafa Bal
Fatih Mah. Ayasofya Caddesi No:41 TRABZON
Trabzon İli ve İlçeleri Eğitim Kültür ve Sosyal Yardımlaşma Vakfı
Adına Bilgin Aygül
İnkilap Sokak No:18/14 06650 Kızılay-ANKARA
Trabzon Sanat Evi Derneği
Adına Başkan Adnan Taç
Cumhuriyet Mahallesi Özgür Caddesi No:18 TRABZON
Mimarlar Odası Trabzon Şubesi
Adına Başkan Sayim Adanur
Kemerkaya Mahallesi Halkevi Sokak No:37 TRABZON