Maçka'nın tarihini yazmaya yardım edecek kazı çalışmaları ne yazık ki yapılmamıştır. İlçenin, en azından, belgelere geçmiş 2400 yıllık bir geçmişi vardır. Bu geçmiş, onun ilçe olarak değil, yerleşme yeri olarak varlığı ile ilgilidir.
Maçka sözcüğünün Kafkas dillerinden geldiği, sonradan yerli Hristiyanların ağzında değişik biçimde söylendiği bi1iniyor. M.Ö. 1040 yıllarında bile önemli bir yerleşme merkezi olan Trabzon'u Erzurum ve Erzincan'da yaşayan insanlara bağlayan bir yayla-köprüsü konumunda olduğu açıktır. Maçka yörelerinde, ilk yerleşme yerlerinin, savunma amacıyla, sürekli tarıma geçilmediğinden beslenme etkisiyle yüksek yerlerde,yaylalarda oluştuğu bellidir.
Trabzon dolaylarında ilk düzenli,yerleşik devıet M.Ö.298 dolaylarında kurulmuştu. Pontus Devleti 225 yıl bağımsız yaşadıktan sonra bir Roma ülkesi durumuna geldi. Trabzon-Maçka ilçesinin de bulunduğu bütün bölge Bizans adını alan Doğu Roma İmparatorluğu'nun egemenliği altında kaldı. (M.S. 395) 1461 yılında Fatih Sultan Mehmet tarafından Osmanlı egemenliğine geçmiştir. 1916 yılında Ruslar tarafından işgal edilen ilçe 1918 yılında Rusların çekilmesiyle tekrar geri alınmıştır.
İlçemiz Yaylalarında Hizmet Veren Konaklama Tesisleri:
Zigana Yayla Tatil Köyü (Hamsiköy) | Tel: 0(462) 542 62 62 |
Lişer Yaylası Dinlenme Tesisleri (Lişer) | Tel: 0(462) 553 11 04 |
Altındere Aile Pansiyonu (Altındere) | Tel: 0(462) 531 10 57 |
Kayalar Otel ve Pansiyon (Kayalar) | Tel: 0(462) 531 10 57 |
Coşandere Tesisleri (Maçka) | Tel: 0(462) 531 10 24 |
İlçemizde Kamp Yapılabilecek Yerler:
Sümela Kamp Yeri (Maçka) | Tel: 0(462) 512 15 81 |
Coşandere Kamp Yeri (Maçka) | Tel: 0(462) 531 11 90 |
Zitaş Zigana Yayla Tatil Köyü (Hamsiköy) | Tel: 0(462) 542 62 62 |
Verizana Kamp Yeri (Maçka) | Tel: 0(462) 512 40 62 |
Sümela Manastırı, Vazelon Manastırı, Kuştul Manastırları Maçka İlçemizin sınırları içindedir.
Maçka İlçesi'nin Belde ve Köyleri:
1- | Akarsu |
2- | Akmescit |
3- | Alaçam |
4- | Alataş |
5- | Altındere |
6- | Anayurt |
7- | Ardıçlıyayla |
8- | Armağan |
9- | Bağışlı |
10- | Bakımlı |
11- | Bakırcılar |
12- | Barışlı |
13- | Başar |
14- | Coşandere |
15- | Çamlıdüz |
16- | Çatak |
17- | Çayırlar |
18- | Çeşmeler |
19- | Çıralı |
20- | Dikkaya |
21- | Erginköy |
22- | Gayretli |
23- | Günay |
24- | Gürgenağaç |
25- | Güzelce |
26- | Güzelyayla |
27- | Hamsiköy |
28- | Hızarlı |
29- | Kapuköy |
30- | Kaynarca |
31- | Kırantaş |
32- | Kiremitli |
33- | Kozağaç |
34- | Köprüyanı |
35- | Kuşçu |
36- | Ocaklı |
37- | Oğulağaç |
38- | Ormaniçi |
39- | Ormanüstü |
40- | Ortaköy |
41- | Örnekalan |
42- | Sevinç |
43- | Sındıran |
44- | Sukenarı |
45- | Şimşirli |
46- | Temelli |
47- | Üçgedik |
48- | Yaylabaşı |
49- | Yazılıtaş |
50- | Yazlık |
51- | Yeniköy |
52- | Yerlice |
53- | Yeşilyurt |
54- | Yukarıköy |
55- | Yüzüncüyıl |
56- | Zaferli |
Kaynak:tr.wikipedia.org
Of, Doğu Karadeniz bölgesinde Trabzon ili Rize'nin ortasında yer almaktadır. Kuzeyinde Karadeniz güneyinde Hayrat ve Dernekpazarı ilçeleri, Doğusunda Rize ili ve İyidere İlçesi, batısında Sürmene İlçesi bulunmaktadır. İlçemizin en önemli akarsuları Doğu Karadeniz dağlarının kuzey yamaçlarından doğarak, ilerledikçe yan kollar alarak büyüyen ve Karadeniz'e ulaşan Solaklı, Baltacı ve İyidere dereleridir.
Of adının kaynağı kesin olarak bilinmemekle birlikte bu konuda çeşitli belirleme ve tahminler bulunmaktadır. Bunlardan birisi Koman Türklerinden "Vatanı hiddetli bir şekilde korumak" anlamına gelen "OFŞİN" kelimesinin zamanla söyleniş şeklinin değişikliğine uğrayarak "OF" olarak kullanılmaya dönüşülmüş olabileceğidir. İkincisi ise Yunanca da "Yılankavi veya büklüm" anlamına gelen "OFİS" kelimesinin "OF" olarak kullanılmış olabileceğidir. Of'un o zaman ki yollarının çok inişli çıkışlı olduğundan bu adın kullanılmış olabileceği de ileri sürülmektedir. Ancak Of adını Kuman Türklerinden ya da bölgenin ilk yerleşimcileri olan Türklerden geldiği daha kuvvetli bir ihtimaldir.
Oflular, Rusları 21 gün durdurdu. Ruslar, denizden en büyük zırhlarını getirdiler doğudan İyidere, güneyden Bayburt, Sultan Murat Yaylası yoluyla saldırdı. Batıdan da Sürmene yakınlarına çıkarma yapıp Of'u dört ateş arasına bırakınca Of, Rus yönetiminin eline geçti. İki yıl esaret altında kaldı daha sonra 28 Şubat 1918'de Ruslar çekilmek zorunda kaldı ve Of Rus işgalinden kurtuldu.
Of İlçesi Belde ve Köyleri
1- | Ağaçbaşı |
2- | Ağaçseven |
3- | Aşağıkışlacık |
4- | Barış |
5- | Başköy |
6- | Bayırca |
7- | Birlik |
8- | Cumapazarı |
9- | Çaltılı |
10- | Çataldere |
11- | Çatalsöğüt |
12- | Çukurova |
13- | Dağalan |
14- | Darılı |
15- | Dereköy |
16- | Doğançay |
17- | Dumlusu |
18- | Erenköy |
19- | Esenköy |
20- | Fındıkoba |
21- | Gökçeoba |
22- | Gümüşören |
23- | Güresen |
24- | İkidere |
25- | Karabudak |
26- | Kavakpınar |
27- | Kazançlı |
28- | Keler |
29- | Kirazköy |
30- | Kireçli |
31- | Kıyıboyu |
32- | Korkut |
33- | Korucuk |
34- | Kumludere |
35- | Kurtuluş |
36- | Meyvalı |
37- | Ovacık |
38- | Örtülü |
39- | Pınaraltı |
40- | Saraçlı |
41- | Sarayköy |
42- | Sarıbey |
43- | Sarıkaya |
44- | Sefaköy |
45- | Serince |
46- | Sıraağaç |
47- | Sivrice |
48- | Söğütlü |
49- | Sugeldi |
50- | Taşhan |
51- | Tavşanlı |
52- | Tekoba |
53- | Uluağaç |
54- | Yanıktaş |
55- | Yazlık |
56- | Yemisalan |
Kaynak:tr.wikipedia.org
Sürmene, Trabzon'un doğusunda, 36 km. uzaklıkta bir ilçe merkezidir. Doğusunda Of ve Çaykara, güneyinde Bayburt, batısında Araklı, kuzeyinde Karadeniz bulunur. Trabzon salnamelerinde de belirtildiği gibi "Sürmene" ilçenin bütününe verilen bir addır. Sürmene merkezi bugün bulunduğu yere 1915 yılında taşınmıştır.
Tarihi Sürmene ilçesinin merkezi çeşitli dönemlerde farklı yerlerde kurulmuştur. 19.yüzyıl başlarında bölgede büyük karışıklar yaşanmış, 1832-1834'deki "Tuzcuoğlu İsyanları"ndan sonra Sürmene, bir bucak olarak yeniden organize edilirken merkezi Araklı burnu üzerindeki "Konakönü" mevkiine taşınmış ve Of kazasına bağlanmıştır. 1873 yılında Sürmene ilçe olduğu zaman merkezi Araklı kasabası idi, fakat çevresindeki bataklıklar, çarşının gelişmesini engellediği için burada büyük bir çarşı gelişememişti. Kaza olduktan sonra kurulması zaruri olan Sürmene Belediye teşkilatı, Humurgan, Zaruha ve Golonsa köyleri birleştirilerek mahalle haline getirilmiş ve Humurgan'da kurulmuştur. Bundan sonra yeni kurulan telgrafhane ve askerlik şubesi gibi daireler Sürmene'de organize edilmişlerdir.
Memişağa Konağı; Yeniay beldesindedir. Kemirli mahallesi en eski mezar kitabelerine ev sahipliği yapar. Çamburnu beldesinde mesire yerleri, plaj ve tersane bulunmaktadır.
Sürmene İlçesi Belde ve Köyleri
1- | Aksu |
2- | Armutlu |
3- | Aşağıovalı |
4- | Birlik |
5- | Çamburnu |
6- | Çiftesu |
7- | Çimenli |
8- | Dirlik |
9- | Fındıcak |
10- | Gültepe |
11- | Güneyköy |
12- | Kahraman |
13- | Karacakaya |
14- | Konak |
15- | Koyuncular |
16- | Küçükdere |
17- | Küçükdere-bucak merkezi |
18- | Muratlı |
19- | Ormanseven |
20- | Ortaköy |
21- | Oylum |
22- | Petekli |
23- | Üzümlü |
24- | Yazıoba |
25- | Yeniay |
26- | Yeşilköy |
27- | Yokuşbaşı |
28- | Yukarıçavuşlu |
29- | Yukarıovalı |
Kaynak: tr.wikipedia.org
Bakanlar Kurulu'nun 19 Haziran 1987 tarih ve 3392 sayılı kararıyla ilçe olan Şalpazarı'nın doğusunda Vakfıkebir ve Tonya, batısında Giresun'un Eynesil ilçesi, kuzeyinde Beşikdüzü ve güneyi Gümüşhane'nin Torul ilçesi topraklarıyla çevrilidir. Trabzon'un ilçeleri arasında doğal güzellikleri ve sosyo-kültürel yapısıyla özel bir yeri olan Şalpazarı'nın tarihi geçmişi de o derece zengindir.
Trabzon'un yetiştirdiği tarihçi Şevket'in Hicri 1294 tarihinde yazdığı "Trabzon Tarihi" adlı eserinde İran'dan sürgüne tabi tutulan Oğuzların 21. boyu Çepnilerden 100 bin kadarının Tirebolu, Görele ve Vakfıkebir (Şalpazarı) yöresine yerleştikleri yazılıdır. Bu belgeye göre Trabzon'un fethinden önce ve sonra yörede özellikle Şalpazarı'nda Çepni Türkleri yaşamaktaydı. Günümüzde Çepnilerin tarihten gelen örf-adet ve ananelerini sürdüren Şalpazarı halkı çalışkanlıkları, yaşadıkları yöreye bağlı oluşları, yardımseverlikleri ve Türkçeyi düzgün konuşmalarıyla dikkat çekmektedirler.
1914 yılında bucak durumuna getirilmiş olan Şalpazarı 1927 yılında Vakfıkebir'e bağlanmıştır. 1997 nüfus sayımında toplam 17.691 olan ilçe nüfusu 2000 yılı sayımında 11.767'si kent merkezi, 19.434'ü köylerde olmak üzere toplam 31.201'e ulaşmıştır. İlçe köylü kadınlarının renk renk giysileri tarihten gelen bir özellik olarak dikkat çekmektedir. Bu konuda ilçe halkının el emeği, göznuru ile ürettiği Çentiler Şalpazarı'nın turistik değeridir.
Şalpazarı İlçesi Belde ve Köyleri
1- | Ağırtaş |
2- | Akçiriş |
3- | Çamlıca |
4- | Çarlaklı |
5- | Çetrik |
6- | Doğancı |
7- | Dorukkiriş |
8- | Düzköy |
9- | Fidanbaşı |
10- | Geyikli |
11- | Gökçeköy |
12- | Gölkiriş |
13- | Güdün |
14- | Kabasakal |
15- | Karakaya |
16- | Kasımağzı |
17- | Kuzuluk |
18- | Pelitçik |
19- | Sayvançatak |
20- | Simenli |
21- | Sinlice |
22- | Sütpınar |
23- | Tepeağzı |
24- | Üzümözü |
Kaynak: tr.wikipedia.org
Şevket Şakir'in "Trabzon Tarihi" adlı kitabına göre Tonya ve dolayına ilk yerleşenlerin Türk boyları olduğu anlaşılmaktadır.
1856 yılına kadar köy olan Tonya bu tarihte bucak olarak teşkilatlandı. Önce Trabzon merkezine bağlı bucak sonra Vakfıkebir'e bağlandı. Tonya, 16 Temmuz 1916 tarihinde Rus işgaline uğradı ve 17 Şubat 1918 tarihinde 1 yıl 7 ay süren düşman işgali sona erdi. Tonya 1954 yılına kadar Vakfıkebir ilçesinin bir bucağı olarak kaldı ve 4 Mart 1954 tarihinde TBMM'nin kararı ile 10 Mart 1954 gün ve 8654 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan 9324 sayılı yasayla ilçe haline geldi.
Tonya ilçe merkezi, denizden 20 km. güneyde etrafı tepelerle çevrili Fol deresi vadisinde kurulmuştur. Denizden yüksekliği 755 metre, il merkezine uzaklığı 65 km.dir. Tonya doğudan Akçaabat, batıdan Şalpazarı, kuzeyden Vakfıkebir, güneyden Gümüşhane iline bağlı Torul ilçesi ile çevrilidir. İlçenin alanı 265 km2 dir. Arazi genelde dağlıktır. Bu dağlık arazi akarsular tarafından derin vadilerle yarılmıştır.
Tonya İlçesi Belde ve Köyleri
1- | Biçinlik |
2- | Çamlı |
3- | Çayıriçi |
4- | Hoşarlı |
5- | Kalemli |
6- | Kalınçam |
7- | Karaağaçlı |
8- | Karasu |
9- | Kayacan |
10- | Kozluca |
11- | Kösecik |
12- | Melikşah |
13- | Sağrı |
14- | Sayraç |
15- | Turalı |
16- | Yakçukur |
Kaynak: tr.wikipedia.org