Antik Trabzon, ilk şehirlerin tümünde görülen, ortak şekillenmeyi yansıtan, savunma ve topoğrafik şartlara göre kurulan önemli bir örnektir. İki derin vadinin arasındaki tepeye oturtulan surlarıyla savunma sorunu çözülen kent, bütün sur içi kentler gibi; İçkale, Ortahisar ve Aşağıhisar'dan oluşmaktadır.

Tarihçi P.Minas Bijiskyan şu benzetmeyi yapar: "Trabzon Kalesi'nin mimari şekli bir tavuskuşuna benzer. En genişi olan Aşağıhisar, kuşun açılmış kuyruğu gibi Ortahisar'a kadar yayılmıştır. Batı tarafta, biraz içeriye çekilmiş olan Ortahisar, kuşun gövdesini; İç-kale, boynunu, eğri vaziyette son kısmı olan kule de, başını teşkil eder."