Sürmene, Trabzon'un doğusunda, 36 km. uzaklıkta bir ilçe merkezidir. Doğusunda Of ve Çaykara, güneyinde Bayburt, batısında Araklı, kuzeyinde Karadeniz bulunur. Trabzon salnamelerinde de belirtildiği gibi "Sürmene" ilçenin bütününe verilen bir addır. Sürmene merkezi bugün bulunduğu yere 1915 yılında taşınmıştır.

Tarihi Sürmene ilçesinin merkezi çeşitli dönemlerde farklı yerlerde kurulmuştur. 19.yüzyıl başlarında bölgede büyük karışıklar yaşanmış, 1832-1834'deki "Tuzcuoğlu İsyanları"ndan sonra Sürmene, bir bucak olarak yeniden organize edilirken merkezi Araklı burnu üzerindeki "Konakönü" mevkiine taşınmış ve Of kazasına bağlanmıştır. 1873 yılında Sürmene ilçe olduğu zaman merkezi Araklı kasabası idi, fakat çevresindeki bataklıklar, çarşının gelişmesini engellediği için burada büyük bir çarşı gelişememişti. Kaza olduktan sonra kurulması zaruri olan Sürmene Belediye teşkilatı, Humurgan, Zaruha ve Golonsa köyleri birleştirilerek mahalle haline getirilmiş ve Humurgan'da kurulmuştur. Bundan sonra yeni kurulan telgrafhane ve askerlik şubesi gibi daireler Sürmene'de organize edilmişlerdir.

Memişağa Konağı; Yeniay beldesindedir. Kemirli mahallesi en eski mezar kitabelerine ev sahipliği yapar. Çamburnu beldesinde mesire yerleri, plaj ve tersane bulunmaktadır.

Sürmene İlçesi Belde ve Köyleri

Kaynak: tr.wikipedia.org

Bakanlar Kurulu'nun 19 Haziran 1987 tarih ve 3392 sayılı kararıyla ilçe olan Şalpazarı'nın doğusunda Vakfıkebir ve Tonya, batısında Giresun'un Eynesil ilçesi, kuzeyinde Beşikdüzü ve güneyi Gümüşhane'nin Torul ilçesi topraklarıyla çevrilidir. Trabzon'un ilçeleri arasında doğal güzellikleri ve sosyo-kültürel yapısıyla özel bir yeri olan Şalpazarı'nın tarihi geçmişi de o derece zengindir.

Trabzon'un yetiştirdiği tarihçi Şevket'in Hicri 1294 tarihinde yazdığı "Trabzon Tarihi" adlı eserinde İran'dan sürgüne tabi tutulan Oğuzların 21. boyu Çepnilerden 100 bin kadarının Tirebolu, Görele ve Vakfıkebir (Şalpazarı) yöresine yerleştikleri yazılıdır. Bu belgeye göre Trabzon'un fethinden önce ve sonra yörede özellikle Şalpazarı'nda Çepni Türkleri yaşamaktaydı. Günümüzde Çepnilerin tarihten gelen örf-adet ve ananelerini sürdüren Şalpazarı halkı çalışkanlıkları, yaşadıkları yöreye bağlı oluşları, yardımseverlikleri ve Türkçeyi düzgün konuşmalarıyla dikkat çekmektedirler.

1914 yılında bucak durumuna getirilmiş olan Şalpazarı 1927 yılında Vakfıkebir'e bağlanmıştır. 1997 nüfus sayımında toplam 17.691 olan ilçe nüfusu 2000 yılı sayımında 11.767'si kent merkezi, 19.434'ü köylerde olmak üzere toplam 31.201'e ulaşmıştır. İlçe köylü kadınlarının renk renk giysileri tarihten gelen bir özellik olarak dikkat çekmektedir. Bu konuda ilçe halkının el emeği, göznuru ile ürettiği Çentiler Şalpazarı'nın turistik değeridir.

Şalpazarı İlçesi Belde ve Köyleri

Kaynak: tr.wikipedia.org

Şevket Şakir'in "Trabzon Tarihi" adlı kitabına göre Tonya ve dolayına ilk yerleşenlerin Türk boyları olduğu anlaşılmaktadır.

1856 yılına kadar köy olan Tonya bu tarihte bucak olarak teşkilatlandı. Önce Trabzon merkezine bağlı bucak sonra Vakfıkebir'e bağlandı. Tonya, 16 Temmuz 1916 tarihinde Rus işgaline uğradı ve 17 Şubat 1918 tarihinde 1 yıl 7 ay süren düşman işgali sona erdi. Tonya 1954 yılına kadar Vakfıkebir ilçesinin bir bucağı olarak kaldı ve 4 Mart 1954 tarihinde TBMM'nin kararı ile 10 Mart 1954 gün ve 8654 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan 9324 sayılı yasayla ilçe haline geldi.

Tonya ilçe merkezi, denizden 20 km. güneyde etrafı tepelerle çevrili Fol deresi vadisinde kurulmuştur. Denizden yüksekliği 755 metre, il merkezine uzaklığı 65 km.dir. Tonya doğudan Akçaabat, batıdan Şalpazarı, kuzeyden Vakfıkebir, güneyden Gümüşhane iline bağlı Torul ilçesi ile çevrilidir. İlçenin alanı 265 km2 dir. Arazi genelde dağlıktır. Bu dağlık arazi akarsular tarafından derin vadilerle yarılmıştır.

Tonya İlçesi Belde ve Köyleri

Kaynak: tr.wikipedia.org

Trabzon Merkez İlçe Belde ve Köyleri

Kaynak: tr.wikipedia.org

Vakfıkebir, Trabzon'un 40 km. batısında olup, ilçe toprakları doğuda Çarşıbaşı, batıda Beşikdüzü, güneyde Tonya ilçeleri ve kuzeyde Karadeniz'le çevrilidir. İlçe merkezi; doğuda Işıklı (Yeros), batıda Zeytin (Yobol) burunları arasında meydana gelmiş genişçe bir körfezin en uç noktasında kuruludur. Bu nedenle ilçe adı coğrafya kitaplarında "Büyükliman" olarak da gösterilir.

Osmanlı "Teşkilat Nizamnamesi" ile ilçe olan Vakfıkebir 20 Temmuz 1916 tarihinde Rus işgaline uğramış, ancak bu acı olay uzun sürmemişti ve 14 Şubat 1918 tarihinde düşman işgalinden kurtarılmıştır.

Vakfıkebir İlçesi Belde ve Köyleri

Kaynak: tr.wikipedia.org