Antik Trabzon, ilk şehirlerin tümünde görülen, ortak şekillenmeyi yansıtan, savunma ve topoğrafik şartlara göre kurulan önemli bir örnektir. İki derin vadinin arasındaki tepeye oturtulan surlarıyla savunma sorunu çözülen kent, bütün sur içi kentler gibi; İçkale, Ortahisar ve Aşağıhisar'dan oluşmaktadır.
Tarihçi P.Minas Bijiskyan şu benzetmeyi yapar: "Trabzon Kalesi'nin mimari şekli bir tavuskuşuna benzer. En genişi olan Aşağıhisar, kuşun açılmış kuyruğu gibi Ortahisar'a kadar yayılmıştır. Batı tarafta, biraz içeriye çekilmiş olan Ortahisar, kuşun gövdesini; İç-kale, boynunu, eğri vaziyette son kısmı olan kule de, başını teşkil eder."
Aydan BULUT, Mimar
Trabzon Dergisi Sayı: 9, Ağustos 2003
tanımı olanaksız bir duygu seline kapılmışım
takvimler yirmi dördünü gösterirken kasımın
gerilere
çok gerilere gidiyorum gözlerimi yumup
olağanüstü bir şey
siliniveriyor tüm tozu dumanı geçmişin
öğrenciymişim
siyah önlüğüm beyaz yakamla
iskenderpaşa'nın bahçesindeyim
halit öymen ilk öğretmenim
ve sonra ruhiye güngören
sevgiyle sabırla bilgiyle dört yıl boyunca
nakış nakış işledi bizi
onlarca yıl sonra elini öptüğümde uzunsokak'ta
saşmıştım beni nasıl anımsadığına
gözlerini iki damla yaş süslemişti
aliye öğretmeni görüyorum kıpır kıpır gözleriyle bakıyor bana
sözlüye kaldırır mı bilmem
gene bir "mim" koyar mı defterine
şefik bey kısa adımlarla geliyor yanıma
tarihsel bir kişiyi soruyor
elini çenesine destek yaparak
şuppililuliuma
kemal ülker öğretmenimiz
müdürümüz aynı zamanda
bizim bile zor okuyabildiğimiz minik rakamlarla
problemler çözüyor tahtada
ismail hakkı berkman
coğrafyayı bırakmış bir yana
dinsel bilgiler not ettiriyor satır satır
ana hatlarıyla
fahri bey nöbetçi
herkes korkarak geçiyor yanından
gözlerindeki gülümsemeyi görseler oysa
onlar da gülecek kahkahalarla
kibar zarif bir hanımefendi belkıs öğretmen
kurbağayı bayıltmışız galiba
elinde bistüri
kesmiş miydik acaba
kayıhan keskinok bakıyor gözlerini kısmış
tahtaya iğnelediği suluboya resmime
öyle şeyler anlatıyor ki onunla ilgili
şaşıyorum neler bildiğime
ferhan hanım sevgiyle yaklaşıyor
elinde yumuşak uçlu resim kalemi
bir çizgi çiziyor şöyle bir çizgi
diriltiyor resmi
coşkun bey, yılmaz erkum "simple present tense" diyorlar
bu da ne dercesine bakıyoruz
ana fiilin sonuna "s" gelecekti üçüncü tekil kişilerde
utanıyoruz
osman bey fiziğe bir yıl girdi
ford motorlar gibi tıkır tıkır
not alıncaya dek silindi tahta
bunca formül akılda mı kalır
memduha öğretmen elinde erlenmayer
toplamış bizi başına
alaşımlar karışımlar asit baz
herkes anlar görünür kimse anlamaz
genceciktik fidan gibiydik
yine de hayri gür aşar geçerdi bizi
amuda kalkmak kim biz kim
gülümseyerek izlerdi
sabahat öğretmeni anımsıyorum
ince topuklu ayakkabılarıyla
sınavlarda sıraların üstünde
mümkün mü kopya
zühtü ellezoğlu ve dersimiz sanat tarihi
kolonlar sütunlar fil ayaklar
sultanahmet selimiye ayasofya
dor, iyon, korint tarzları
"rıhtımlar üstünde" oynuyordu dün akşam konak'ta
bir de hocamız anlatmalı
sert görünümüyle mazhar bey yanına yaklaşılmaz
ama öylesine sevecen ki
konuşulmadan anlaşılmaz
alaattin bey başyardımcı astığı astık
hani kravatın şapkan nerde
kızgın yüzünde gülen gözlerinin gerçeğini
yıllar sonra anladık
remzi bey geliyor şimdi bir yerlerden
dalgalı geriye doğru taralı saçları
güya kızmış bağırıyor
küsmemeli hemen
gözlerine bakmalı
kaleminin kapağını vuruyor kürsüye
ismet savaşkan
"susun" diyor yalnızca
kızmadan bağırmadan
adı değilse de namı
sınırlarımızı bile aşmıştı
edebiyat öğretmenimiz mahmut öktem
tam bir sabır taşı
lütfiye öğretmen, handan öğretmen
dersimiz biyoloji
ellerinde renk renk tebeşirler
işliyorlar bizi
sonra sonra
rasim şimşek'ler, burhanettin tüzün'ler, ahmet can bali'ler
öğretmenliği aşılayan bizlere de kendilerince
tek sözcük söylemeden gönül sözcükleriyle
çoğu aramızda değil o öpülesi ellerin
yaşayanlara uzun ömürler diliyorum
göçenlere selam olsun
öğretmenliğin en güzel yönü de bence
yaşamak anılarda içten sevgilerle
İÇİNDEKİLER
- Karadeniz - İlhan BERK
- Karadeniz'in Kıyısındaki Tavuskuşu: TRABZON - Sunay AKIN
- Bıldırcın Yağmuru - T.İlhan SOMEL
- Arapgir'den Trabzon'a Bir Büyük Eğitimci: Şefik Bey - Ahmet ÖZER
- Ağıt - Subutay KARAHASANOĞLU
- Yirmi Dört Kasımla Gelen - H.Ertan TOKİNAN
- Trabzon'un Kadın Milletvekilleri - Güngör ERSOY
- Trabzon Limanı - Yaşar MİRAÇ
- Aşağı Hisar Direniyor - Bekir GERÇEK
- Hasan Paşa Camisi ve Çevre Yapıları - Aydan BULUT
- Bernt Brendemon'le Trabzon Ağızları Üstüne - Kudret EMİROĞLU
- Akçaabatlı Ömer Vasfi Efendi ve Hattatlar Silsilesi - Osman Özer BİTİTÇİ
- Yayla Geleneklerimiz - Zafer BAKİ
- Gündağ İçin Dağınık Satırlar - Attila AŞUT
- Dönemeç - Gündoğdu SANIMER
- Bir Kayıp Değer: Cesarettin ATEŞ
- Trabzon'da Maç Seyircisi Olmak - Ruşen KELEŞ