Trabzon'a bağlı bir ilçe olup kıyı şeridinden iç kesimde 9 km. uzaklıkta, kuzeyinde Of ilçesi güneyinde Çaykara ilçesi ve Bayburt ili, doğusunda Of ilçesi ve Rize ili, batısında Of, Çaykara ile Dernekpazarı ilçeleri yer almaktadır. İlçe Birinci Dünya savaşında Rusların Karadeniz sahilindeki kıyı şeridini işgale başlaması ile 15 Mart 1916'da Rus kuvvetlerince işgal edilmiş yaklaşık iki yıl Rus ve Ermeni güçlerinin elinde kalarak, 28 Şubat 1918'de işgalden kurtarılmıştır. İlçenin yüzölçümü 170 km2 olup, ortalama rakımı 180 metre civarındadır.
İlçenin en büyük akarsuyu Of ilçesinden Karadeniz'e dökülen Baltacı deresi ile onun kolu olan Yeniköy deresidir.
1997 yılında yapılan nüfus sayımına göre Hayrat'ın toplam nüfusu 17.954'tür. 7.427'si ilçe merkezinde, 2.955'i Balaban beldesinde, 2.002'si Gülderen beldesinde ve 5.570'i de köylerin da yaşamaktadır.
Hayrat; Of ilçesine bağlı bir bucak iken, 20 Mayıs 1990 gün ve 20533 sayılı Resmi Gazetede yayımı ile ilçe statüsüne kavuşmuştur. İlçede 3 Belediye, 17 adet köy bulunmaktadır.
Hayrat İlçesi Belde ve Köyleri
1- | Balaban |
2- | Dağönü |
3- | Dereyurt |
4- | Fatih |
5- | Geçitli |
6- | Göksel |
7- | Gülderen |
8- | Kılavuz |
9- | Köyceğiz |
10- | Onur |
11- | Pazarönü |
12- | Pınarca |
13- | Sarmaşık |
14- | Şehitli |
15- | Şişli |
16- | Taflancık |
17- | Yarlı |
18- | Yeniköy |
19- | Yıldırımlar |
20- | Yırca |
Kaynak:tr.wikipedia.org
Göneşara köyü 1900 lü yıllara kadar Göneşara olarak tek muhtarlıkla idare edilmekteyken 1920 yılında Şarki Göneşara ve Garbi Göneşara olarak iki muhtarlığa ayrıldı. Çifteköprüden Gündoğan ve şu an merkezin bulunduğu yer dahil Şarki Göneşara, Akpınar ve Fidanlı mahallesinin olduğu kısım ise Garbi Göneşara olarak adlandırıldı. 1929 yılında Şarki Göneşara ve Garbi Göneşara nın olduğu bölgede Köprübaşı Nahiyesi kuruldu. Çifteköprü köy olarak ayrıldı. 1929 yılında Şarki Göneşara merkez olmak üzere Köprübaşı Bucak oldu. 1933 yılı işleri Bakanlığı kayıtlarına göre Köprübaşına bağlı 22 köy ve mahalle şunlardır.;
1-Kalis (Konuklu) 2-Arpalı 3-Aşağı Vizera (Aşağı Ovalı) 4-Aspalo(Büyük Doğanlı) 5-Büyük Gorgor (Fındıcak) 6-Çifteköprü 7-Holomezrea (Yılmazlar) 8-Garbi Göneşara (Fidanlı ) 9-Lazanat (Çimenli) 10-Kilima (Kahramanlar) 11-Akpınar 12-Küçük Gorgor (Küçükdere) 13-Arhancelo (Küçük Doğanlı) 14-Ohşoho (Dağardı) 15-Ortaköy 16-Ovya(Yazıoba) 17-Şarki Göneşara (Gündoğan) 18-Vadon (Koyuncular) 19-Vunit (Oylum) 20-Yukarı Vizera (Yukarı Ovalı) 21-Cimilit (Yağmurlu) 22- Zol (Konak)
1943 yılında Küçükderenin Bucak olmasıyla Aşağı Vizera (Aşağı Ovalı) , Büyük Gorgor (Fındıcak), Lazanat (Çimenli) , Küçük Gorgor (Küçükdere), Ovya(Yazıoba), Vunit (Oylum) , Yukarı Vizera (Yukarı Ovalı) ve Zol (Konak) köyleri olmak üzere 8 köy Köprübaşından ayrılarak Küçükdereye bağlandı. 1963 yılında Çifteköprü köyü bölünerek Güneşli köyü olarak ayrı bir köy oluştu. 1965 yılında Gündoğan (Yeşil mahalle), Fidanlı ve Akpınar merkez mahalleleri olmak üzere birleştirilerek Köprübaşı Belediyesi kuruldu. 1990 yılında Köprübaşı ilçe oldu. İlçe olduğunda 3 mahallesi ve 12 köyü vardı. 1991 yılında ise Dağardı köyü Dağardı ve Emirgan olmak üzere ikiye bölündü. 1993 yılında Konuklu, Dağardı, Yılmazlar, Küçük Doğanlı, Büyük Doğanlı, Emirgan köyleri birleştirilerek Beşköy Belediyesi kuruldu. 1993 yılında Kahramanlar (Kilima) ve 1994 yılında Vadon (Koyuncular) köyü Sürmeneye bağlanarak Köprübaşından ayrıldı. Şu an Köprübaşı İlçesi, Köprübaşı Belediyesi ve Beşköy Belediyesi olmak üzere iki belediyeden , 3 ü Köprübaşı merkezde (Fidanlı, Gündoğan, Akpınar) , 6 sı Beşköy'e (Konuklu, Dağardı, Yılmazlar, Küçük Doğanlı, Büyük Doğanlı, Emirgan) bağlı olmak üzere 9 mahalleden ve Arpalı, Çifteköprü, Güneşli ve Yağmurlu olmak üzere 4 köyden oluşmaktadır.
KAYNAK Köprübaşı Notları Araştırmacı Yazar Mehmet Uzun
Köprübaşı İlçesi Belde ve Köyleri
1- | Arpalı |
2- | Çifteköprü |
3- | Güneşli |
4- | Yağmurlu |
Kaynak:tr.wikipedia.org
Maçka'nın tarihini yazmaya yardım edecek kazı çalışmaları ne yazık ki yapılmamıştır. İlçenin, en azından, belgelere geçmiş 2400 yıllık bir geçmişi vardır. Bu geçmiş, onun ilçe olarak değil, yerleşme yeri olarak varlığı ile ilgilidir.
Maçka sözcüğünün Kafkas dillerinden geldiği, sonradan yerli Hristiyanların ağzında değişik biçimde söylendiği bi1iniyor. M.Ö. 1040 yıllarında bile önemli bir yerleşme merkezi olan Trabzon'u Erzurum ve Erzincan'da yaşayan insanlara bağlayan bir yayla-köprüsü konumunda olduğu açıktır. Maçka yörelerinde, ilk yerleşme yerlerinin, savunma amacıyla, sürekli tarıma geçilmediğinden beslenme etkisiyle yüksek yerlerde,yaylalarda oluştuğu bellidir.
Trabzon dolaylarında ilk düzenli,yerleşik devıet M.Ö.298 dolaylarında kurulmuştu. Pontus Devleti 225 yıl bağımsız yaşadıktan sonra bir Roma ülkesi durumuna geldi. Trabzon-Maçka ilçesinin de bulunduğu bütün bölge Bizans adını alan Doğu Roma İmparatorluğu'nun egemenliği altında kaldı. (M.S. 395) 1461 yılında Fatih Sultan Mehmet tarafından Osmanlı egemenliğine geçmiştir. 1916 yılında Ruslar tarafından işgal edilen ilçe 1918 yılında Rusların çekilmesiyle tekrar geri alınmıştır.
İlçemiz Yaylalarında Hizmet Veren Konaklama Tesisleri:
Zigana Yayla Tatil Köyü (Hamsiköy) | Tel: 0(462) 542 62 62 |
Lişer Yaylası Dinlenme Tesisleri (Lişer) | Tel: 0(462) 553 11 04 |
Altındere Aile Pansiyonu (Altındere) | Tel: 0(462) 531 10 57 |
Kayalar Otel ve Pansiyon (Kayalar) | Tel: 0(462) 531 10 57 |
Coşandere Tesisleri (Maçka) | Tel: 0(462) 531 10 24 |
İlçemizde Kamp Yapılabilecek Yerler:
Sümela Kamp Yeri (Maçka) | Tel: 0(462) 512 15 81 |
Coşandere Kamp Yeri (Maçka) | Tel: 0(462) 531 11 90 |
Zitaş Zigana Yayla Tatil Köyü (Hamsiköy) | Tel: 0(462) 542 62 62 |
Verizana Kamp Yeri (Maçka) | Tel: 0(462) 512 40 62 |
Sümela Manastırı, Vazelon Manastırı, Kuştul Manastırları Maçka İlçemizin sınırları içindedir.
Maçka İlçesi'nin Belde ve Köyleri:
1- | Akarsu |
2- | Akmescit |
3- | Alaçam |
4- | Alataş |
5- | Altındere |
6- | Anayurt |
7- | Ardıçlıyayla |
8- | Armağan |
9- | Bağışlı |
10- | Bakımlı |
11- | Bakırcılar |
12- | Barışlı |
13- | Başar |
14- | Coşandere |
15- | Çamlıdüz |
16- | Çatak |
17- | Çayırlar |
18- | Çeşmeler |
19- | Çıralı |
20- | Dikkaya |
21- | Erginköy |
22- | Gayretli |
23- | Günay |
24- | Gürgenağaç |
25- | Güzelce |
26- | Güzelyayla |
27- | Hamsiköy |
28- | Hızarlı |
29- | Kapuköy |
30- | Kaynarca |
31- | Kırantaş |
32- | Kiremitli |
33- | Kozağaç |
34- | Köprüyanı |
35- | Kuşçu |
36- | Ocaklı |
37- | Oğulağaç |
38- | Ormaniçi |
39- | Ormanüstü |
40- | Ortaköy |
41- | Örnekalan |
42- | Sevinç |
43- | Sındıran |
44- | Sukenarı |
45- | Şimşirli |
46- | Temelli |
47- | Üçgedik |
48- | Yaylabaşı |
49- | Yazılıtaş |
50- | Yazlık |
51- | Yeniköy |
52- | Yerlice |
53- | Yeşilyurt |
54- | Yukarıköy |
55- | Yüzüncüyıl |
56- | Zaferli |
Kaynak:tr.wikipedia.org
Of, Doğu Karadeniz bölgesinde Trabzon ili Rize'nin ortasında yer almaktadır. Kuzeyinde Karadeniz güneyinde Hayrat ve Dernekpazarı ilçeleri, Doğusunda Rize ili ve İyidere İlçesi, batısında Sürmene İlçesi bulunmaktadır. İlçemizin en önemli akarsuları Doğu Karadeniz dağlarının kuzey yamaçlarından doğarak, ilerledikçe yan kollar alarak büyüyen ve Karadeniz'e ulaşan Solaklı, Baltacı ve İyidere dereleridir.
Of adının kaynağı kesin olarak bilinmemekle birlikte bu konuda çeşitli belirleme ve tahminler bulunmaktadır. Bunlardan birisi Koman Türklerinden "Vatanı hiddetli bir şekilde korumak" anlamına gelen "OFŞİN" kelimesinin zamanla söyleniş şeklinin değişikliğine uğrayarak "OF" olarak kullanılmaya dönüşülmüş olabileceğidir. İkincisi ise Yunanca da "Yılankavi veya büklüm" anlamına gelen "OFİS" kelimesinin "OF" olarak kullanılmış olabileceğidir. Of'un o zaman ki yollarının çok inişli çıkışlı olduğundan bu adın kullanılmış olabileceği de ileri sürülmektedir. Ancak Of adını Kuman Türklerinden ya da bölgenin ilk yerleşimcileri olan Türklerden geldiği daha kuvvetli bir ihtimaldir.
Oflular, Rusları 21 gün durdurdu. Ruslar, denizden en büyük zırhlarını getirdiler doğudan İyidere, güneyden Bayburt, Sultan Murat Yaylası yoluyla saldırdı. Batıdan da Sürmene yakınlarına çıkarma yapıp Of'u dört ateş arasına bırakınca Of, Rus yönetiminin eline geçti. İki yıl esaret altında kaldı daha sonra 28 Şubat 1918'de Ruslar çekilmek zorunda kaldı ve Of Rus işgalinden kurtuldu.
Of İlçesi Belde ve Köyleri
1- | Ağaçbaşı |
2- | Ağaçseven |
3- | Aşağıkışlacık |
4- | Barış |
5- | Başköy |
6- | Bayırca |
7- | Birlik |
8- | Cumapazarı |
9- | Çaltılı |
10- | Çataldere |
11- | Çatalsöğüt |
12- | Çukurova |
13- | Dağalan |
14- | Darılı |
15- | Dereköy |
16- | Doğançay |
17- | Dumlusu |
18- | Erenköy |
19- | Esenköy |
20- | Fındıkoba |
21- | Gökçeoba |
22- | Gümüşören |
23- | Güresen |
24- | İkidere |
25- | Karabudak |
26- | Kavakpınar |
27- | Kazançlı |
28- | Keler |
29- | Kirazköy |
30- | Kireçli |
31- | Kıyıboyu |
32- | Korkut |
33- | Korucuk |
34- | Kumludere |
35- | Kurtuluş |
36- | Meyvalı |
37- | Ovacık |
38- | Örtülü |
39- | Pınaraltı |
40- | Saraçlı |
41- | Sarayköy |
42- | Sarıbey |
43- | Sarıkaya |
44- | Sefaköy |
45- | Serince |
46- | Sıraağaç |
47- | Sivrice |
48- | Söğütlü |
49- | Sugeldi |
50- | Taşhan |
51- | Tavşanlı |
52- | Tekoba |
53- | Uluağaç |
54- | Yanıktaş |
55- | Yazlık |
56- | Yemisalan |
Kaynak:tr.wikipedia.org
Sürmene, Trabzon'un doğusunda, 36 km. uzaklıkta bir ilçe merkezidir. Doğusunda Of ve Çaykara, güneyinde Bayburt, batısında Araklı, kuzeyinde Karadeniz bulunur. Trabzon salnamelerinde de belirtildiği gibi "Sürmene" ilçenin bütününe verilen bir addır. Sürmene merkezi bugün bulunduğu yere 1915 yılında taşınmıştır.
Tarihi Sürmene ilçesinin merkezi çeşitli dönemlerde farklı yerlerde kurulmuştur. 19.yüzyıl başlarında bölgede büyük karışıklar yaşanmış, 1832-1834'deki "Tuzcuoğlu İsyanları"ndan sonra Sürmene, bir bucak olarak yeniden organize edilirken merkezi Araklı burnu üzerindeki "Konakönü" mevkiine taşınmış ve Of kazasına bağlanmıştır. 1873 yılında Sürmene ilçe olduğu zaman merkezi Araklı kasabası idi, fakat çevresindeki bataklıklar, çarşının gelişmesini engellediği için burada büyük bir çarşı gelişememişti. Kaza olduktan sonra kurulması zaruri olan Sürmene Belediye teşkilatı, Humurgan, Zaruha ve Golonsa köyleri birleştirilerek mahalle haline getirilmiş ve Humurgan'da kurulmuştur. Bundan sonra yeni kurulan telgrafhane ve askerlik şubesi gibi daireler Sürmene'de organize edilmişlerdir.
Memişağa Konağı; Yeniay beldesindedir. Kemirli mahallesi en eski mezar kitabelerine ev sahipliği yapar. Çamburnu beldesinde mesire yerleri, plaj ve tersane bulunmaktadır.
Sürmene İlçesi Belde ve Köyleri
1- | Aksu |
2- | Armutlu |
3- | Aşağıovalı |
4- | Birlik |
5- | Çamburnu |
6- | Çiftesu |
7- | Çimenli |
8- | Dirlik |
9- | Fındıcak |
10- | Gültepe |
11- | Güneyköy |
12- | Kahraman |
13- | Karacakaya |
14- | Konak |
15- | Koyuncular |
16- | Küçükdere |
17- | Küçükdere-bucak merkezi |
18- | Muratlı |
19- | Ormanseven |
20- | Ortaköy |
21- | Oylum |
22- | Petekli |
23- | Üzümlü |
24- | Yazıoba |
25- | Yeniay |
26- | Yeşilköy |
27- | Yokuşbaşı |
28- | Yukarıçavuşlu |
29- | Yukarıovalı |
Kaynak: tr.wikipedia.org